Depressie bij kinderen en jeugdigen
Over het algemeen is de beschrijving van een depressie dat depressiviteit een vorm van somberheid is die veel langer duurt en meer intens is dan een dipje. Het gaat niet alleen om een rot gevoel, maar een tot in de kern verdrietig en passief gevoel waardoor het niet meer lukt activiteiten te ondernemen en plezier te ervaringen bij dingen die in het verleden wel voor veel plezier zorgden. Meestel duurt dit intens sombere gevoel 2-6 maanden. Daarna zijn mensen vaak nog niet direct helemaal vrolijk, maar lukt het al wel beter taken op te pakken en leuke activiteiten te doen.
Als er sprake is van Dysthymie, dan gaat het erom dat er al jaren een somber gevoel is, deze is vaak minder intens dan bij een depressieve periode, maar vaak beschrijven mensen die lijden aan dysthymie dat hun stemming altijd verdrietig of teneergeslagen is.
Kenmerken van een depressie
Een depressie bij kinderen en jongeren ziet er anders uit en verloopt ook anders dan bij volwassenen. Depressieve kinderen zijn somber, maar kunnen soms toch ook nog even lol maken. Daarom is een depressie bij kinderen en jongeren moeilijker te herkennen en vast te stellen dan bij volwassenen.
Toch zijn er wel een aantal kenmerken die op een depressie kunnen duiden;
- je spreekt van een depressie bij kinderen wanneer de somberheidsklachten langer dan twee weken duren
- de somberheid uit zich ook in gedragsproblemen. Met name jongens laten vooral negatief gedrag zien, zoals agressief gedrag, prikkelbaar gedrag en humeurig gedrag
- het kind voelt zich vaak waardeloos en is meer dan normaal bezig met de dood. Ook heeft het kind vaak een pessimistische kijk op het (eigen) leven
- vaak heeft het kind problemen met vriendschappen, omdat het zich terugtrekt of agressief gedrag vertoont
- vaak heeft het kind minder eetlust, slaapt het slecht en is het dus moe
- het kind kan zich moeilijk concentreren op school, gedraagt zich vervelend en vertoont slechte schoolprestaties.
Bij kinderen uit dysthymie zich meer in irritatie en prikkelbaarheid (een kort lontje/ snel op zijn tenen getrapt) in plaats van een depressieve stemming.
Mogelijke oorzaken van depressiviteit bij kinderen
De oorzaak van depressie bij kinderen is meestal een ingewikkeld samenspel van diverse factoren. We onderscheiden de volgende factoren met bijbehorende voorbeelden:
1. Factoren in het kind zelf
- genetische factoren
- temperament
- manier van omgaan met agressie
- lichamelijke of geestelijke handicap(s)
- sociale tekorten
2. Factoren uit de omgeving
- depressie van een ouder
- chronische ziekte of aandoening van een gezinslid
- moeilijkheden in de omgang tussen ouder en kind, zoals hechtingsproblematiek, autoritaire opvoedingsstijl, acceptatieproblemen
- pesterijen door andere kinderen
- tegenvallende schoolprestaties
3. Factoren in de levensloop
- ervaringen van dood, verlies of scheiding
- ervaringen van seksueel misbruik, mishandeling of andere traumatisering
Pubertijd
Sombere, teruggetrokken jongens en meisjes in de puberteit: hoort dat erbij? Ja, zo nu en dan een dipje is normaal. De hormoon-huishouding verandert nogal in de puberteit, en dat gaat vaak gepaard met humeurigheid. Maar het hoort wel snel voorbij te gaan en als er iets leuks op het programma staat moet het humeur wel weer verbeteren.
Als de somberheid langere tijd duurt, is het wel belangrijk eens te onderzoeken wat er aan de hand is. Een kind kan het dan echt niet meer zelf oplossen. Zodra de ouders of leerkrachten op school merken dat het schoolwerk eronder gaat lijden, of dat vriendschappen verwateren of aflopen, moet er aan de bel getrokken worden. Een kind dat spijbelt, veel alleen op de eigen kamer zit, of zijn bed niet meer uitkomt, laat daarmee zien dat er toch wel meer aan de hand is en hulp nodig heeft. Vaak gaat de depressie samen met andere stoornissen, zoals angsten, eetproblemen en antisociaal gedrag.
Uitzonderingen
Er is geen officiële sprake van een depressie als de symptomen het gevolg of een bijwerking kunnen zijn van drugs of medicijnen. Ook hoort een zekere mate van somberheid bij een rouwproces en wordt het daarom niet een depressie genoemd als de symptomen zich voordoen na het overlijden van een dierbare.
Wilt u meer weten?
Wilt u een afspraak maken of wenst u meer informatie over de behandeling van depressiviteit bij kinderen en jeugdigen, dan kunt u een e-mail sturen naar mevr. Milou Scholten, m.scholten@eclg.nl. of bellen naar 085 - 877 16 73.