Dyscalculie of rekenproblemen?

Wat is het verschil tussen dyscalculie en rekenproblemen?

Dyscalculie of rekenproblemen?

Wanneer is er sprake van dyscalculie en wanneer van een rekenprobleem?

Een rekenprobleem ontstaat doorgaans wanneer een kind te weinig rekenonderwijs heeft gehad en/of de rekenmethode of de wijze waarop de school/leerkracht het rekenonderwijs vorm geeft niet goed past bij uw kind. Rekenproblemen kunnen (grotendeels) verholpen worden door extra ondersteuning die de school kan bieden, bijvoorbeeld door een Remedial Teacher, of door extra rekenbegeleiding door een orthopedagogenpraktijk.

Bij dyscalculie is er echter sprake van een leerstoornis op het gebied van rekenen en ruimtelijk inzicht. Deze leerstoornis is het gevolg van “minder goed” functioneren van specifieke gebieden in de hersenen en kan erfelijk bepaald zijn of het gevolg zijn van een hersenbeschadiging.

Dyscalculie is een rekenstoornis waarbij sprake is van ernstige en hardnekkige rekenproblemen. Dyscalculie is blijvend van aard en kan dus ook niet “genezen” worden.

Wat is dyscalculie?

Dyscalculie is een rekenstoornis waarbij het gaat om ernstige en hardnekkige problemen met het leren en vlot/accuraat oproepen en/of toepassen van reken-wiskundekennis (feiten/afspraken). De ernstige rekenproblemen worden niet veroorzaakt door een gebrek aan intelligentie van uw kind of een ontoereikend onderwijsaanbod.

Kinderen met dyscalculie lukt het niet om basale rekenvaardigheden te automatiseren. Om eenvoudige sommen uit te rekenen heeft een kind met dyscalculie veel tijd nodig of wordt er blijvend op de vingers geteld, ondanks adequate remediering.

De definitie van dyscalculie geeft net als bij dyslexie een beschrijving van de problemen en noemt geen oorzaken of verklaringen.

Wanneer is er sprake van dyscalculie?

De classificatie van dyscalculie vindt plaats aan de hand van drie criteria.

Ten eerste moet er sprake zijn van een discrepantie tussen de potentiële mogelijkheden (capaciteiten) en de rekenkennis van een kind. De resultaten op het gebied van rekenen rijmen niet met de resultaten op de andere vakgebieden.

Ten tweede wordt gekeken naar de mate van achterstand. Aan het eind van de basisschool heeft een kind met dyscalculie ten minste twee jaar achterstand op het gebied van rekenen. Ook is vaak te zien dat een kind al op jonge leeftijd moeite had met het (voorbereidend) rekenen.

Ten slotte moet er sprake zijn van didactische resistentie. Ondanks gerichte hulp van een gespecialiseerde remedial teacher is er weinig progressie te zien op het gebied van rekenen.

Belangrijke informatie vooraf

Voordat een onderzoek naar dyscalculie bij uw kind kan plaatsvinden, wordt de school gevraagd om gegevens aan te leveren. Het gaat om de toetsresultaten, een recente analyse van een rekentoets, de handelingsplannen voor rekenen en een vragenlijst met betrekking tot rekenproblemen en dyscalculie.

Aan de hand van deze gegevens wordt bepaald of een kind in aanmerking komt voor onderzoek naar dyscalculie. Soms kan het zijn dat de didactische resistentie nog onvoldoende is aangetoond. De school krijgt dan adviezen voor de begeleiding van uw kind op het gebied van rekenen.

Er kan gekozen worden om wel onderzoek te doen naar de rekenproblemen, maar niet naar dyscalculie. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer de problemen niet ernstig genoeg zijn, of wanneer er geen discrepantie gevonden is tussen de andere vakgebieden en het rekenen. Zo'n onderzoek bestaat meestal uit een capaciteitentest en aanvullend onderzoek naar de rekenvaardigheid, met als doel handelingsadviezen voor school en ouders.

Onderzoek naar dyscalculie (vanaf groep 6)

Wanneer er wel het vermoeden bestaat van dyscalculie, wordt een onderzoek opgestart. Het onderzoek is gericht op belemmerende en op compenserende factoren om zo inzicht te krijgen in de onderwijsbehoeften en om te komen tot een gedegen handelingsadvies voor de begeleiding van uw kind in de klas. Het onderzoek wordt uitgevoerd door een gespecialiseerd adviseur leerlingenzorg (orthopedagoog / orthopedagoog-generalist / GZ-psycholoog). Een onderzoek naar dyscalculie wordt uitgevoerd bij kinderen vanaf groep 6.

Een dyscalculieonderzoek bestaat doorgaans uit:

  1. Een (schriftelijke) intake met de ouders (en school indien wenselijk)
  2. Intelligentie- cq capaciteitenonderzoek (WISC-V)
  3. Functieonderzoek (geheugen/aandacht/planning)
  4. Didactisch rekenonderzoek
  5. Afsluitend evaluatie- cq adviesgesprek met ouder(s) (en school indien mogelijk)

De onderzoeken vermeld onder punt 2 t/m 4 worden op 2 of 3 verschillende dagen (dagdelen) afgenomen. Wanneer dyscalculie geconstateerd wordt, wordt er ook een dyscalculieverklaring afgegeven.

Kosten dyscalculieonderzoek

De kosten voor een volledig dyscalculieonderzoek zoals hier eerder beschreven bedragen €. 920,-. De gesprekken en onderzoeken vinden dan plaats in een van onze praktijklocaties. Indien de gesprekken en onderzoeken op de school van uw kind moeten plaatsvinden, dan worden er extra kosten in rekening gebracht in verband met extra reistijd en reiskosten van onze onderzoeker. U ontvangt vooraf altijd een vrijblijvende prijsopgave van deze extra kosten.

In de regel wordt een onderzoek naar dyscalculie niet vergoed door uw gemeente, maar in sommige gevallen is het wel mogelijk om een deel van de kosten vergoed te krijgen. Dit is onder andere mogelijke als er vanwege de dyscalculie ook problemen zijn ontstaan met betrekking tot de sociaal-emotionele ontwikkeling van uw kind. Het is in elk geval raadzaam om bij uw gemeente en bij ECLG na te vragen wat de mogelijkheden zijn.

Begeleiding en Remedial Teaching bij rekenproblemen

Op diverse locaties in Nederland ondersteunen en helpen wij kinderen met (ernstige) rekenproblemen. Meer informatie over onze ondersteuning kunt u hier vinden.

Wilt u meer weten?

Wenst u meer informatie over een dyscalculie, dan kunt u een e-mail sturen naar Milou Scholten, m.scholten@eclg.nl. of bellen naar 085 - 878 11 70.